Bạn có muốn lên thuyền #DeFi to the moon?

Có thể nói crypto đang rất HOT và DeFi đang là xu hướng trong crypto. Trend này được đánh giá là 8, 9 năm mới có 1 lần. Vậy DeFi là gì và làm thế nào để kiếm tiền với #DeFi?

DeFi đã đi qua được một thời gian. Và đang trong giai đoạn đỉnh kout với nhiều sự kiện mà bạn nghĩ chỉ có ở trong phim.

Nổi bật trong số đó là việc “đầu bếp” Nomi—người tạo ra “món” SushiSwap đã ôm 14tr $ cao chạy xa bay. Để lại 1 cộng đồng ngơ ngác không biết chuyện gì đang xảy ra.

Nhưng vào hôm qua bất ngờ Nomi đã xin trả lại. Có nhiều đồn đoán và thuyết âm mưu đằng sau sự kiện này. Nhưng không ai chắc “màn kịch” này đã hạ màn hay chưa.

Một số bạn cho rằng Chef Nomi nên làm diễn viên thì hơn. Có thể nói CryptoBiz cũng lắm “chiêu trò” không kém gì showbiz cả.

Trong hơn 1 tiếng, giá của Sushi nhảy tót từ 2.2$ lên 2.9$ đưa 1 số anh em về bờ. Có người còn chốt lãi được 30%.

Được truyền cảm hứng từ sự kiện có 102 đó, hôm nay mình viết bài này cho bạn 1 cái nhìn tổng quan về DeFi.

Trước khi bắt đầu, mình có 1 vài lời disclaimer như sau:

• Dành cho beginner nhưng bạn nên có 1 chút nền tảng mới có thể hiểu được
• Đây là quan điểm cá nhân của mình, không phải là lời khuyên đầu tư
• Bài viết thể hiện góc nhìn của 1 người làm MMO chứ không phải là dân crypto

Ok, let’s go!

Xu hướng DeFi là gì

DeFi là viết tắt của từ Decentralized Finance—tài chính phi tập trung. Hay nói cách khác đây là các ứng dụng tài chính được xây dựng trên nền tảng blockchain.

Nó là mã nguồn mở, mang tính minh bạch & phi tập trung. Không phân biệt vị trí, quốc gia hay tôn giáo…

DeFi cho phép người dùng tiếp cận các dịch vụ như vay, mượn & giao dịch mà không cần phụ thuộc vào bất kỳ 1 thực thể trung tâm nào.

So sánh DeFi & CeFi

CeFi là hệ thống tài chính tập trung hay truyền thống như chúng ta thường thấy từ trước đến nay. Điển hình trong đó là ngân hàng.

Bên cạnh những cái hay thì hệ thống này bộc lộ những vấn đề như sự quản lý yếu kém hay tham nhũng như ở 1 số quốc gia.

Chúng ta sẽ xem xét về CeFi trên 3 khía cạnh sau:

Hệ thống thanh toán & chuyển tiền.

Trước đây mình có nhận giúp 10k USD từ Mỹ gửi về qua MoneyGram. Phí chuyển khoảng tầm $200. Chưa kể phải chờ 2-3 ngày gì đó.

Hãy xem crypto có thể làm gì trong đoạn tweet dưới đây:

107,848 bitcoin were just transfered for a 0.02 bitcoin fee.

That’s $900,000,000 transfered for $166.

No government, bank or third party had to verify the transactions, nor could they have stopped them if they wanted to.

The true power of bitcoin. ?

— Rhythm (@Rhythmtrader) October 14, 2019

Gần 1 tỷ USD được chuyển đi với chi phí $166. So cool!

Khả năng tiếp cận.

Cách đây vài hôm mình có đọc 1 bài viết trên báo VnExpress. Theo đó NHNN kiến nghị cho phép mở tài khoản mà không cần đến quầy.

Bạn chỉ cần ngồi ở nhà làm eKYC—định danh khách hàng điện tử qua điện thoại là xong.

Vì có những người cách ngân hàng cả trăm cây số. Việc di chuyển, chi phí, thời gian đi lại là hết sức khó khăn.

Quay lại câu chuyện DeFi. Ngân hàng Thế giới WB dự đoán có khoảng 1,7 tỷ người không thể tiếp cận được hệ thống ngân hàng.

Nguyên nhân thì có thể là do nghèo, vị trí địa lý (như trên) hay điểm tín dụng cá nhân CIC thấp.

Có thể nói những người này đã bị “bỏ rơi” nhưng DeFi có thể là “vị cứu tinh” của họ.

DeFi có thể cung cấp các sản phẩm / dịch vụ tài chính cho bất kỳ ai trên thế giới. Miễn là bạn có kết nối Internet. Còn kết nối đến đâu thì phải đợi Starlink của Elon Musk.

Mà 2/3 trong số 1,7 tỷ người ở trên đáp ứng được điều kiện này.

Chưa kể các sàn như Binance DEX hay Uniswap cấm IP từ 1 số quốc gia. Nhưng chẳng có điều gì có thể ngăn cản người dân các nước đó truy cập các nền tảng này.

Tính tập trung & minh bạch.

Có thể nói hệ thống tài chính đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế thế giới. Trong đó có ngân hàng.

Nhưng CeFi lại mang tính tập trung quá lớn và đôi khi không được kiểm toán một cách minh bạch.

Ngoài ra nó còn có nhiều rủi ro “mang yếu tố con người”.

Ngân hàng Lehman Brothers phá sản đã kéo theo cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 là 1 ví dụ.

Trong khi đó DeFi chạy trên nền tảng blockchain là mã nguồn mở. Ai cũng có thể kiểm tra sự minh bạch của hệ thống này.

Ưu & nhược điểm của DeFi

Bất kể là DeFi hay CeFi thì đều có những ưu và nhược điểm riêng.

Ưu điểm

• Nhanh gọn, không cần giấy tờ, thủ tục. Chuyển khắp thế giới trong khoảng từ 5s – 5′ với chi phí <$10.
• Không bị kiểm soát hay phụ thuộc vào 1 bên thứ 3 nào
• Code công khai, minh bạch cho bất kỳ ai

Nhược điểm

• Rất nhiều sản phẩm “ăn theo” xu hướng #DeFi và cũng rất nhiều trong đó là scam (lừa đảo)
• Lỗi bug trong các Hợp đồng thông minh (HĐTM)
• Tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền / khủng bố
• Và gần đây nhất là nạn scam qua Telegram khi DeFi đang sốt. Lâu lâu lại có bạn báo bị lừa mất mấy ngàn USD.

1 số thành tố chính của DeFi

DeFi không phải là 1 sản phẩm riêng lẻ mà nó là 1 hệ sinh thái “đầy ắp” các thành tố có thể kể đến như:

Dapps

Các dịch vụ tài chính trên được cung cấp thông qua Decentralized Application (Dapps)—Ứng dụng phi tập trung. Phần lớn trong số đó được triển khai trên nền tảng Ethereum.

Dapps là 1 khái niệm quan trọng & cốt lõi để người mới có thể hiểu được DeFi. Nó như là 1 cuộc cách mạng đối với CeFi khi loại bỏ đi bất kỳ bên trung gian nào.

Nhìn bề ngoài Dapps không khác gì 1 trang web hay ứng dụng đi động bình thường. Ngoại trừ việc chúng tương tác với blockchain thông qua HĐTM.

Để hoạt động Dapps cần có tài sản thế chấp được khóa vào HĐTM được gọi là Total Value Locked (TVL). TVL tăng cao là 1 tín hiệu cho thấy sự phát triển nhanh chóng của DeFi.

Stablecoin

Ví dụ BTC có giá 10k USD nhưng nó lại được chia nhỏ thành 100 triệu lần gọi là satoshi (sts). Như vậy 1 sts = $0.0001.

Nhưng cái khó để dùng BTC nói riêng và crypto trong cuộc sống hàng ngày đó là tính biến động quá lớn.

Chẳng ai muốn “đánh cược” với đồng lương của mình cả. Mới lĩnh lương hôm qua, hôm nay đã “bốc hơi” 20%. Chưa kể các giao dịch lớn thì biến động giá càng lớn.

Làm sao để giữ lại “nét đẹp” của crypto nhưng vẫn có thể làm cho nó ổn định? Đó là nơi mà stablecoin (đồng tiền ổn định) ra đời.

Stablecoin được thể chấp bởi 1) đồng Fiat (USD, EUR…) hoặc 2) bởi 1 crypto khác, ví dụ như ETH. Nó có giá tương đương với đồng Fiat mà nó được thế chấp. Ví dụ 1 USDT ~ 1 USD.

VNDC cũng là 1 stablecoin được thế chấp bởi VND.

Một số stablecoin phổ biến nhất có thể kể đến như USDT hay DAI…

Wallet (ví)

Khi giao dịch trên các sàn như Binance, Houbi…bạn sử dụng ví của các sàn giao dịch đó. Bạn chỉ có địa chỉ ví của các loại tiền khác nhau.

Bạn có thể “nhìn thấy” số tiền đó nhưng lại không thực sự sở hữu chúng. Nếu sàn bị hack thì bạn có thể mất tiền.

Một số ví khác như Metamask thì bạn có toàn quyền đối với ví của mình. Nhưng nếu bạn mất Private Key thì cũng coi như xong luôn.

Một số người quan niệm rằng “Not your wallet, not your coin—Không phải ví của bạn thì không phải coin của bạn.”

DEX

Decentralized exchange (DEX) là các sàn giao dịch phi tập trung. Khi giao dịch trên sàn DEX, tiền crypto chạy trực tiếp từ ví người này qua ví người khác mà không phải là ví sàn.

Với các sàn DEX hoạt động dựa vào pool thanh khoản như Uniswap bạn có thể cung cấp thanh khoản để thu phí trên mỗi giao dịch (0.25% V2).

Ngoài ra còn có các sản phẩm như phái sinh, thanh toán, bảo hiểm, xổ số, cho vay…

Làm sao để xx tài khoản với DeFi

Nếu bạn là người mới mình khuyến nghị bạn nên học khóa học Crypto 101 của Coin98. Coin98 là ai thì bạn có thể Google.

Trong thị trường crypto thì niềm tin & cảm xúc cực kỳ quan trọng. Làm sao giá tăng không fomo rồi “đu đỉnh”? Và làm sao để giá giảm không bị fud rồi cắt lỗ?

Chỉ có nền tảng kiến thức vững vàng mới có thể giúp bạn. Sau đó bạn mới nghĩ đến việc xx tài khoản.

HODL.

Hodl hay Hold chỉ việc bạn nắm giữ 1 đồng coin giá trị (gem) trong 1 khoảng thời gian 2 – 3 tháng trở lên.

Chỉ cần có entry đẹp (mua ở vùng giá tốt) => vị thế đẹp. Bạn không nên all in mà chỉ nên mua 30 – 50% số vốn. Nếu sau này giá thấp hơn thì mua tiếp.

Sau đó bạn chỉ việc hold đến target (ví dụ x2, x5 hay x10 tùy bạn) mới bán. Mặc cho thị trường lên xuống.

Nhưng như mình đã nói ở trên, rất nhiều coin DeFi là rác, là scam. Làm sao để biết là coin nào là hidden gem (viên ngọc đang ẩn giấu)?

Bạn yên tâm là khi tham giá khóa học bạn sẽ được admin phím cho các kèo đã được họ phân tích kỹ lưỡng.

Ví dụ hiện tại bạn có thể hold SOL, SRM, HAKKA…

Tham gia EIO.

Sau khi TQ cấm các startup thực hiện ICO để gây quỹ, 1 hình thức mới đã ra đời là IEO.

IEO = Initial Exchange Offering có nghĩa là phát hành lần đầu trên sàn giao dịch. Bạn có thể tham gia bidding để mua được giá hời.

Ví dụ Hedget (HGET) và UpBots (UBXT) đang được IEO trên sàn FTX…

Trading.

Nếu bạn quá buồn chán trong khi hold thì có thể lướt sóng kiếm tiền. Trong khi giá BTC sụt sùi quanh mức 10k thì giá Altcoin đảo chiều liên tục.

Bạn có thể mua coin nào đó ở mức giá $2.1 và bán khi nó lên $2.4. Tuy nhiên bạn cần có chút kinh nghiệm.

Bạn có thể đánh margin dùng lực đòn bẩy x50, x100 nhưng cũng rất dễ cháy tài khoản.

Lưu ý khi tham gia kiếm tiền với DeFi

Đầu tiên mình nghĩ bạn nên tham khảo 2 khóa học trên KTcity. Nếu bạn là newbie thì nên học khóa Crypto 101. Còn nếu bạn đã biết thì có thể học khóa DeFi.

Đặc biệt khi mua 2 khóa cùng lúc bạn sẽ được giảm 1tr.

Hiểu rõ về coin mà bạn mua.

Như mình đã nói ở trên, kiến thức là nền tảng của niềm tin & cảm xúc. Chỉ có hiểu rõ về nó bạn mới không bị lung lay khi giá giảm sâu.

Học cái gì thì trong khóa học có nói rõ, bạn chỉ cần làm theo. Nếu không thì bạn có thể lên Twitter, Medium để đọc.

Không vay mượn để chơi.

Dù phân tích kỹ lưỡng nhưng các admin cũng không phải là “thần thánh”. Hơn nữa lại có những sự kiện xảy ra ngoài dự kiến ví dụ như Sushiswap như ở trên.

Do đó không phải coin nào được call cũng bay to the moon hay x5, x10 tài khoản. Có khi cả năm nó mới “nhúc nhích”.

Vì vậy bạn tuyệt đối không được vay tiền để chơi. Chỉ chơi bằng tiền nhàn rỗi.

Cẩn thận “mùa cam”.

Khi tham gia thảo luận ở 1 group nào đó trên Telegram, nếu có ai giả danh admin nhắn tin cho bạn thì hãy block ngay lập tức.

Nên nhớ “Admin không bao giờ pm bạn trước”. Đó là nguyên tắc mà bạn phải nắm nếu không muốn bị scam.

Lâu lâu mình lại thấy tin bạn nào đó bị lừa chuyển hết coin cho admin giả hàng ngàn USD.

Học cách quản lý vốn.

Bạn nên học cách phân bổ vốn cho hợp lý. Không nên all in vào 1 coin duy nhất và cũng không nên chia 5 xẻ 7 nếu vốn nhỏ.

Chỉ nên gom 2 – 3 coin thôi và mỗi lần nên vào khoảng 30%. Nếu sau này giá giảm hơn thì DCA mua tiếp sẽ có giá trung bình tốt hơn.

Và còn rất nhiều nữa…

Vậy là mình vừa đi qua DeFi là gì cũng như 1 số cách kiếm tiền với DeFi.

Chúc bạn thành công!